Grilliert het me nüt, drfür hets Vogu gä

Grilliert het me nüt, drfür hets Vogu gä
Schnäpfe het me früecher o no gjagt u gässe. / Bild: zvg
Ochsemusalat het d Frou Rytz  o kochet. Me söu «das Maul wohl reinigen» schrybt si i ihrem Chochbuech vo 1835 u de bring me das Fleisch i drei bis vier Stung scho ling. Me tüeg das nachhär i fyni Riemli schnyde  u de chaut mit Öu, Essig, Pfäffer u Sauz uftrage. Bratnigs oder grillierts Rindfleisch isch bir Frou Rytz nid ufe Tisch cho. Sogar dr Hohrügge tuet si es paar Tag im Essig la yzieh. Dr Suur Mocke, dä kennt si aber de scho!  I ha i ihrem Chochbuech o  vomene Ragout gläse. Drzue nimmt d Frou Rytz kochets Rindfleisch, nimmt e grossi, ghacketi Zibele, zwöi Cheueli Mäu u bratet das Fleisch ir Pfanne aa. De chunnt Fleischsuppe dri u  es Glas Wy. De lat si das afe einisch la ychoche. Sauz, Pfäffer  u Nägelipulver chunnt draa u  de muess das no einisch e haub Stung choche. E Löffu Essig schadi de gar nüt, schrybt d Frou Rytz no. Si heig ganz gärn no Chegele (Marroni) drinn.  Schaffleisch isch im Chochbuech o drinn, natürlich grad z ersch ds Lammvorässe ire wysse Sosse. Drfür hani de kee Variante gfunge mit Safran.  Bim Gflügu fats aa mit de Änte. Zur damalige Zyt isch Änte einfacher u günschtiger gsy, weder Hüehner. D Änte isch gfüllt  worde, mit Zibele u Gmües. Sie schrybt no, dass sie, we si öppis überchöm, gärn es paar Schybe Pomeranze dri tüeg. Pomeranze meint e Bitter-Orange.  Us de Räschte vor Gans het me «Chrägli-Mägli» gmacht. Drzue het me Flügu, Füess, Mage, Hals, Läbere u ds Härz vor Gans  kochet, de mit Zibele, Zitrone u Wy gmischt, e chly Mäu drataa  u de la ychoche u am Schluss no e gueti Portion Anke dra. Fertig.  Zwöi Rezäpt sy drin im Buech, wome e «Welscher Hahn» het müess ha – gmeint isch dr Truthahn. Wyter fingt me o Rezäpt für Wachtle u Lerche. Fäud- lerche sy o hie bis öppe um 1900 kochet worde.  Dr nächscht Vogu, wo d Frou Rytz särviert, isch e Schnäpf. Hüt sy die säute u wäge däm gschützt. E pensionierte Buur het mir einisch verzeut, dass är mit em Grossvater im Signou-Moos aube no am Aabe syg ga Schnäpfe schiesse. Die heige si de aube am Turmwirt chönne verchoufe. Dr Grosätti heig gseit, das syg nüt Guets, aber d  Herre tüege das frässe.  Bi de Hüehner isch mir no öppis ufgfaue.  Früecher het me nämlech die chlyne Güggeli kaschtriert; das sy «Kapaune» gsy. 
14.12.2023 :: Hans Minder