Dert, wo dr Bach i ds Äbene isch gloffe

Dr Ort «Stampach» oberhaub vom Dorf Lützuflüe fingt me scho imene Dokumänt usem Jahr 1257. Dert steit auerdings: «in Stanbach». Imene Urbar vo 1528 isch de d Schrybwys chly angersch: «Stambach». De geits wyter mit «Stampbach» u 1905 isch de «das Gut Stampach» notiert worde. Dr Umstang, dass die Schrybwys zimli gänderet het, dütet druf häre, dass me bi dere sehr aute Bezeichnig äue scho lang nümme gwüsst het, vo was die ursprünglech isch cho. Das Guet isch o äue nume so guet dokumäntiert, wüus grad ir Neechi vor einstige Burg Brandis isch gsy.Es dörfti nämlech so sy, dass ursprünglech «Standbach» isch gmeint gsy. Stand meint e ziemlech äbene Platz, im Verglych zumene stotzigere Gebiet. Dä Bach dert oberhaub vo Lützuflüeh entspringt im stotzigeWaud obem Dorf. Unger bim Burehuus Stämbach gseht me hüt nüt meh vo däm Bach. Früecher aber isch dä sicher offe gloffe – u wes gäji grägnet het, isch är unger im äbenere Gebiet über d Ufer gange.Ds Wort «Stand» i Ortsnäme meint wie obe gschribe, äbeneri Steue. Uf Aupe obe sy o viu die höchschte Teile mit «Stand» bezeichnet worde. So seit meam Hoger bir Lushutte offebaro «Lushüttestang». Wyter sy uf Aupe o e chly hiuberi Steue eso benamset worde. Dert auso, wo sech ds Veh öppe für ne Pouse oder o z Nacht z Bode laat.

Gärn e chly hiuber heis natürlech o d Wiudtier. Nid vo nüt seit me amene Gebiet, wo sech zum Byspiu d Reh inere chaute Winternacht zrüggzieh, Ystandsgebiet. Das mache nid nume Reh eso, sondern zum Byspiu o Gemschi. Es Gebiet zwüsche Ruchschwand u am Chlyne Füürstei isch wäge de Gemschi zur Bezeichnig «Bockstand» cho.Sinnigerwys seit me de o am Platz, wo d Jeger uf ds Wiud warte «Anstand» – oder bi dene, wo lieber hocke – «Ansitz».U de fingt me no ganz viu Ortsnäme, wo im Zämehang miteme Schiesstand sy entstange. Dert schiesse ja de natürlechnid nume Jeger, sondern vor auem Sportschütze u Soudate. Aber o für die isch es gäbig, we dr Platz wo si härelige fürz ziile, chly äben isch.