Gopfried Stutz geits hie stotzig ueche

I däm Bytrag muessi für einisch nid lang erkläre, was mit dere Ortsbezeichnig chönnt gmeint sy. 

Unger amene «Stutz» chöi sech äue aui öppis vorsteue. Wär het nid scho gchychet wiene Dampflok, weme e Stutz ueche louft oder mitem Velo tschaupet! Eso ender churzi aber stotzegi Wägstück gits scho lang. Wäge däm verwungerets eim nid, dass es das Wort scho ir mittuhochdütsche Sprach het gä. I dr schwyzerdütsche Sprach isch «Stutz» eigentlech e Wyterbiudig vom Verb «stutze(n)» u das chunnt vom «stõssen». Vo däm här meint «Stutz» eigentlech «e Steu, wo me aastosst». Im Gebiet vor «Wuche-Zytig» hani gäge 50 Ortsbezeichnige mit «Stutz» gfunge. I dene Höger inne geits haut no viu obsi u nidsi. Ganz viu heisse churz u bündig «Stutz». Hüüfig isch e  Wäg gmeint, mängisch aber o e Abhang. U när fingt me ganz viu zämegsetzti Ortsbezeichnige. Ganz stotzig muess es im «Gfeustutz» sy:  Scho «Stutz» meint ja scho, dass me dert aastosst, u dr erscht Teu chunnt vom dütsche «Gefälle». Luschtig isch d Bezeichnig vomene churze, steile Wägstück zwüsche Affoutere u Eggerdinge: Das heissi nämlech «Nacht-stutz» - düre Tag isch es dert äue de weniger stotzig! Geng gfährlech isch es hingäge ufeme Fuesswäg ir Gmein Schüpfheim, wo dr Name  «Gfarjaggelistutz» treit. Ir Gmein Flüehli gits es Strassestück, wo me gäge ache richtig «dürefitzt». D Bezeichnig «Fitzistutz» isch aber äue ender im Zämehang mitem Name «Vitz», e Churzform vo Vinzenz, entstange. Soumässig stotzig ueche geits äue bim «Söistuts» bi Ober­diessbach. So gäj isch dä aber gar nid. Dä Wäg geit aber ueche zum «Söibode», wo vor langer Zyt äue aube Söili mit Eichle sy gmeschtet worde. Uf Rüggewind hoffe chame, weme dr Blasestutz ir Gmein Arni ueche chychet - ömu we d Byse geit. Dä stotzig Hoger isch gäge Norde usgrichtet. Natürlech gits o chlyni Högerli, wo de nume «Stützli» heisse. Vo dene fingt me e ganzi Zilete. U de «Gopfried-Stutz»? Dert syg das Wort aus spielerischi Wyterentwicklig ychegrütscht, meint dr Sprachforscher Christian Schmid. Genau glych, wie öppe bi «Gopfertelli» oder «Gopfriedamevelo».

21.11.2024 :: Bruno Zürcher (zue)

Weitere Artikel